اثر ویتامین e بر میزان مقاومت به انسولین و عوامل خطرساز بیماری های قلبی ـ عروقی در افراد مبتلا به سندرم متابولیک

مقدمه: سندرم x یا سندرم مقاومت به انسولین یا سندرم متابولیک، مجموعه ای از عوامل خطرساز است که منجر به دیابت، قلبی ـ عروقی و مرگ و میر ناشی از این بیماری ها می شود. با توجه به نقش مهم استرس اکسیداتیو در ایجاد عوارض این سندرم، هدف از این مطالعه بررسی اثر مکمل ویتامین e بر مقاومت به انسولین و سایر عوامل خطرساز در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک بود. مواد و روش ها: در یک مطالعه ی کارآزمایی بالینی و تصادفی دوسوکور، 70 بیمار مبتلا به سندرم متابولیک (45 زن و 25 مرد) با دامنه ی سنی 29 تا 57 سال، به طور تصادفی به دو گروه دریافت کننده ی 400 میلی گرم ویتامین e (35=n) و شاهد (دریافت کننده ی دارونما، 35= n) به مدت 3 ماه تقسیم شدند. پرسشنامه ی 24 ساعته ی خوراک در ابتدا و پایان ماه های اول، دوم و سوم برای هر بیمار تکمیل شد. مقادیر سرمی گلوکز (به روش آنزیماتیک)، انسولین (به روش رادیوایمونواسی)، لیپوپروتئین ها (به روش آنزیمی)، اسیداوریک و crp (به روش رنگ سنجی) در شروع و پایان مطالعه اندازه گیری شد. برای آنالیز آماری از آزمون های تی، جفتی، آزمون مجذور خی و آنووا استفاده شد. یافته ها: کاهش معنی داری در فشارخون سیستولی و دیاستولی در گروه مصرف کننده ی ویتامین e در پایان مطالعه در مقایسه با شروع مطالعه (به ترتیب 001/0=p و 009/0=p) و هم چنین تفاوت معنی دار فشارخون سیستولی در پایان مطالعه بین دو گروه وجود داشت (003/0=p). در گروه مصرف کننده ی ویتامین e، غلظت گلوکز و تری گلیسرید سرم نیز در پایان مطالعه در مقایسه با شروع مطالعه کاهش معنی داری داشت (به ترتیب 03/0=p و 01/0=p). به طوری که میزان گلوکز و تری گلیسرید در گروه مصرف کننده ی ویتامین e از 64/9±07/114 و 54/59±8/221 میلی گرم در دسی لیتر به ترتیب 7/9±05/101 و 77/56±65/197 میلی گرم در دسی لیتر کاهش یافت. کاهش معنی داری در گلوکز و تری گلیسرید سرم در پایان مطالعه بین دو گروه وجود داشت (به ترتیب 02/0= p و 04/0=p). اختلاف معنی داری در میزان انسولین سرم و مقاومت به انسولین در گروه مصرف کننده ی ویتامین e در پایان مطالعه در مقایسه با شروع مطالعه (به ترتیب 03/0=p و04/0=p) وجود داشت. میزان انسولین سرم از 6/1±3/8 میکروواحد در میلی لیتر در گروه مصرف کننده ی ویتامین e به 55/1±48/7 میکروواحد در میلی لیتر کاهش یافت. نتیجه گیری: تجویز 400 میلی گرم ویتامین e به مدت 3 ماه در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک باعث بهبود فشارخون، تری گلیسرید، گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین شد.